02/11/2016 10:49:29 | Print

Tiêu chuẩn hóa hệ thống quan trắc môi trường được xem là cơ sở quan trọng để xác định đánh giá chính xác hiện trạng và chất lượng môi trường.

Năm bản lề hoạt động quan trắc

Hoạt động quan trắc môi trường tại Việt Nam đã được thiết lập và duy trì từ năm 1994 đến nay, quan trắc môi trường được thực hiện theo quy mô từ Trung ương đến địa phương và trên phạm vi cả nước. Các cơ quan, đơn vị thực hiện quan trắc môi trường ngày càng phát triển về số lượng và nâng cao về chất lượng.

Hiện đại hóa chất lượng quan trắc môi trường

Hiện nay, tại Việt Nam có hơn 30 trạm quan trắc không khí tự động, liên tục  tại các thành phố lớn và cả các địa phương. Ngoài ra, theo quy hoạch mạng lưới quan trắc môi trường không khí sẽ được tăng cường thêm 58 trạm tính đến năm 2020. Tính đến nay, đã có 57 địa phương trong cả nước thành lập Trung tâm Quan trắc môi trường với các tên gọi khác nhau, trực thuộc Sở TN&MT hoặc Chi cục Môi trường.

 Tại một số địa phương có nguồn ngân sách dồi dào hoặc có sự hỗ trợ kinh phí của các dự án, tổ chức trong và ngoài nước như: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Đà Nẵng…, các nguồn lực tài chính, trang thiết bị và con người đã được quan tâm đầu tư, phát triển khá mạnh.

Theo đánh giá của Tổng cục Môi trường, năm 2016 – năm bản lề để mở ra giai đoạn mới cho hoạt động quan trắc môi trường với việc Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 90 phê duyệt Quy hoạch mạng lưới quan trắc tài nguyên và môi trường quốc gia giai đoạn 2016 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030 thay thế Quyết định số 16/2007/QĐ-TTg.

Theo đó, hiện đại hóa 27 trạm quan trắc môi trường không khí (1 trạm đã lồng ghép tại trạm thủy văn Hà Nội), 56 trạm quan trắc môi trường nước sông, hồ, 6 trạm quan trắc môi trường nước biển và 91 điểm đo mặn. Điều chỉnh, bổ sung một số trạm, điểm còn thiếu, đưa tổng số trạm, điểm quan trắc đến năm 2030 là 32 trạm quan trắc môi trường không khí, 88 trạm quan trắc môi trường nước sông, hồ, 17 trạm quan trắc môi trường nước biển và 163 điểm đo mặn.

 Quy hoạch xây dựng mạng lưới quan trắc môi trường đến năm 2030 gồm 12 trạm quan trắc môi trường quốc gia, 46 điểm quan trắc môi trường không khí tự động, 99 điểm quan trắc môi trường không khí định kỳ, 45 điểm quan trắc môi trường nước mặt tự động, 409 điểm quan trắc môi trường nước mặt định kỳ, 47 điểm quan trắc môi trường cửa sông ven biển, 54 điểm quan trắc môi trường nước biển ven bờ, 23 điểm quan trắc lắng đọng axít, 248 điểm quan trắc môi trường đất, 44 điểm quan trắc đa dạng sinh học, 10 điểm quan trắc môi trường nước hồ.

Hiện đại hóa quan trắc

Trung tâm Quan trắc môi trường đã được Bộ TN&MT, Tổng cục Môi trường đầu tư hệ thống trang thiết bị cơ bản phục vụ quan trắc môi trường, phân tích và kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị môi trường, hạ tầng công nghệ thông tin môi trường; đồng thời, đào tạo và tăng cường nguồn lực cán bộ thực hiện quan trắc môi trường.

Một trong số các thành quả đó là Phòng Quan trắc môi trường đã được Văn phòng Công nhận chất lượng (BOA) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức công nhận đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2005. Đây là lần đầu tiên ở Việt Nam một đơn vị thực hiện quan trắc, thử nghiệm các phép thử môi trường không khí và nước tại hiện trường được công nhận VILAS, đảm bảo độ chính xác, tin cậy, hiệu quả và nhanh chóng, khẳng định sự chuyên nghiệp và vị thế chỉ huy điều hành của Trung tâm trong mạng lưới quan trắc môi trường toàn quốc.

Để đảm bảo độ chính xác hiện trạng và chất lượng môi trường, Bộ TN&MT đã ban hành Quyết định 920 về việc đầu tư Dự án “Xây dựng Phòng Kiểm chuẩn thiết bị quan trắc môi trường” thực hiện kiểm định và hiệu chuẩn thiết bị quan trắc môi trường nhằm đánh giá độ chính xác của thiết bị phục vụ trong công tác quan trắc môi trường. Thông qua dự án này, Trung tâm Quan trắc môi trường đã được đầu tư các trang thiết bị hiện đại, tiên tiến và đồng bộ.

Theo đó, thiết bị kiểm chuẩn khí hệ thống pha loãng khí chuẩn với độ chính xác 1%; thiết bị chuẩn đối chứng của trạm quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục (S02, CO, NOx, Nox, THC…) với độ chính xác 1%; thiết bị tạo khí “không” luôn được đảm bảo hiệu quả làm sạch; buồng kiểm chuẩn thiết bị đo khí cầm tay; bình khí chuẩn (CO, NO, NO₂, SO₂, CH₄, C₃H₈, CO₂, H₂S, NH₃…) với độ chính xác 1 – 2 % và xe kiểm chuẩn thiết bị chuyên dụng. Thiết bị kiểm chuẩn nước pH, độ đục (Tur), độ dẫn điện (EC), ôxy hòa tan (DO), chất rắn lơ lửng (TSS)… và các dung dịch chuẩn với các dải đo khác nhau tương ứng với mỗi thiết bị với độ chính xác 0,1 % và được liên kết chuẩn với NIST…

Theo Trung tâm Quan trắc môi trường, thời gian tới, sẽ tiếp tục tăng cường và đẩy mạnh hoạt động kiểm chuẩn thiết bị để xứng đáng là Trung tâm đầu mạng của mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia và là đầu mối thực hiện kiểm chuẩn thiết bị quan trắc môi trường cho các đơn vị và tổ chức thực hiện công tác quan trắc môi trường.

Nguồn: Phương Anh – TN&MT